ประเพณีศิลปวัฒนธรรมประเทศลาว

ประเพณีศิลปวัฒนธรรมประเทศลาว

           ศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของประเทศลาว วัฒนธรรมของลาวจะมีความคล้ายคลึงกับวัฒนธรรมทางภาคอีสานของไทยมาก ในด้านดนตรีแคน ถือเป็น เครื่องดนตรีประจำชาติ โดยมีวงดนตรีคือ วงหมอลำ และมี รำวงบัดสลบ (Budsiob) ซึ่งเป็นการเต้นที่มีท่าตาม จังหวะเพลง โดยจะเต้นพร้อมกันไปอย่างเป็นระเบียบ ถือเป็นการร่วมสนุกกันของชาวลาวในงานมงคลต่างๆ 

 การตักบาตรข้าวเหนียว 

                    การตักบาตรข้าวเหนียว ถือเป็นจุดเด่นของเมืองหลวงพระบาง ซึ่งโดยปกติแล้วนิยมใส่บาตรด้วย ข้าวเหนียวเพียงอย่างเดียว เพราะเมื่อถึงเวลาฉัน ชาวบ้านจะยกสำหรับ กับข้าวไปถวายที่วัด เรียกว่า “ถวายจังหัน” โดยเวลาใส่บาตรจะ นั่งคุกเข่าและผู้หญิงต้องนุ่งซิ่น ส่วนผู้ชายนุ่งกางเกงขายาว และมีผ้าพาด ไหล่ไว้สำหรับเป็นผ้ากราบพระเหมือนกัน วิถียามเช้าของชาวหลวงพระบางที่ยังคงงดงามมีเอกลักษณ์และเปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ก็เห็นจะไม่มีอะไร เกิน “การตักบาตรข้าวเหนียว” ที่ในทุกๆเช้าของแต่ละวัน ชาวหลวงพระบางผู้แนบแน่นใน พระพุทธศาสนาจะตื่น ขึ้นมาแต่เช้าเพื่อเตรียมข้าวของไว้สำหรับตักบาตรข้าวเหนียว 

                 หลังจากนั้นพอฟ้าเริ่มสาง เสียงตุ๊มๆ..ของ “กะลอ” (เครื่องเคาะของลาวมี ลักษณะคล้ายกลอง) ดังขึ้นจากหลายๆวัด บรรดาญาติโยมต่างก็จะหอบหิ้วข้าวของ มานั่งอย่างสงบรอพระออกบิณฑบาต ซึ่งหากเป็นวันพระจะมีเหล่าฆราวาสมารอตัก บาตรข้าวเหนียวเป็นจำนวนมาก แต่หากเป็นวันปกติก็จะมีอยู่พอประมาณ พอสิ้นเสียงกะลอได้ไม่นาน เหล่าพระสงฆ์นับร้อยรูปก็จะเดินเรียงแถวยาว เหยียดมาให้ญาติโยมได้ใส่บาตรกัน จนถ้วนทั่ว ภาพเหล่านี้คือวิถีปกติของชาวหลวง พระบาง แต่สำหรับนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ การตักบาตรข้าวเหนียวคือภาพอันชวน ตื่นตาตื่นใจ เป็นไฮไลท์ของการท่องเที่ยวที่ไม่ควรพลาดด้วยประการทั้งปวง ด้วยเหตุ นี้เมื่อ “อุปสงค์”  
                     การตักบาตรข้าวเหนียวของนักท่องเที่ยวมีมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ชาวลาวหลายๆ คนปิ๊งไอเดีย นำข้าว เหนียวใส่กะติ๊บออกมาเร่ขายให้นักท่องเที่ยวเพื่อใช้ในการตักบาตรข้าวเหนียว การตักบาตรข้าวเหนียวของหลวงพระบางยุคใหม่ในวันนี้ จึงมีการผสมผสานกันระหว่าง ภาพพระ-เณรที่ ออกบิณฑบาตเป็นแถวยาวเหยียด ภาพญาติโยมชาวหลวงพระบางในชุดพื้นเมืองนั่งใส่บาตรอย่างนอบน้อมแต่ว่องไว ในการจกข้าวเหนียวลงบาตร ภาพนักท่องเที่ยวร่วมตักบาตรข้าวเหนียวด้วยความศรัทธาผสมความตื่นเต้นและอยาก ลอง ภาพนักท่องเที่ยวมาตั้งกล้องรอบันทึกภาพตักบาตรข้าวเหนียว และภาพแม่ค้าหาบกะติ๊บข้าวเหนียวเร่ขาย ให้กับนักท่องเที่ยวที่นับวันยิ่งมีมากขึ้นเรื่อยๆ

 บั๊ดสลบ" หรือ "บาสะโล๊ฟ

             "บั๊ดสลบ" หรือ "บาสะโล๊ฟ" คือการเต้นรำหมู่ของประเทศลาว วิธีเต้นเต้นเป็นแถวหลายๆคนทั้งชายทั้งหญิง ส่วนมากจะเต้นกันในงานมงคล หรืองานรื่นเริง หากใครได้ดูหนังเรื่อง"สะบายดีหลวงพระบาง" จะมีฉากนี้ทั้งสองภาค ตอนที่นางเอกชวนพระเอก(อนันดา) ไปงานแต่งงานเพื่อนนางเอก และมีฉากการเต้นรำที่เต้นเดินหน้า ถอยหลัง ไปซ้ายไปขวา สลับขาไปมา นั่นแหล่ะครับที่เรียกว่า"บัดสลบ" ดูแล้วเต้นบัดสลบเรียบร้อยดีมาก สมกับที่ประเทศลาวยังคงรักษาประเพณีวัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี ถึงแม้วัยรุ่นของลาวจะได้รับอิทธิพลความบันเทิงจากชาติอื่น ๆแต่ท้ายที่สุดแล้วจังหวะท่าเต้นทางวัฒนธรรมของลาวอย่าง บั๊ดสลบ ก็ยังเป็นการเต้น ที่ทำให้เกิดช่วงเวลาแห่งความอบอุ่นในหมู่เครือญาติเพื่อนฝูง และเป็นวิถีความสุขที่เรียบง่ายอย่างแท้จริง

     หากนึกถึงโอกาสดี ๆ ที่ต้องมีจังหวะสนุก ๆ มาร่วมด้วย คนไทยก็ต้องยกให้ "รำวง"  ซึ่งชาวลาวก็มีอุปนิสัยรักสนุก ชอบงานรื่นเริงไม่ต่างกัน ตัวอย่างคือ การเต้นบั๊ดสลบ ต้องใช้เวลาหัดนับจังหวะกันอยู่พักใหญ่กว่าจะเต้นได้  มีจังหวะสนุก ๆ สอดแทรกไว้ให้หนุ่มสาวได้เต้นบั๊ดสลบร่วมด้วยเสมอ ไม่เพียงต้องเต้นถูกตามจังหวะเท่านั้น แต่สะโพก และเอวที่พลิ้วไหวเข้าท่วงทำนอง  เต้นบั๊ดสลบเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ซึมซับกันมาตั้งแต่ยังเล็ก  วัยรุ่นลาวรับอิทธิพลความบันเทิงจากภายนอกมาไม่น้อย ทั้งฟังเพลงสากล และเพลงไทยตามประสาวัยรุ่น แต่ท้ายสุดแล้ว บั๊ดสลบ ก็ยังเป็นการเต้น ที่ทำให้เกิดช่วงเวลาแห่งความอบอุ่นในหมู่เครือญาติเพื่อนฝูง และเป็นวิถีความสุขที่เรียบง่ายอย่างแท้จริง

     วัฒนธรรมร่วมไทย-ลาว อย่างบั๊ดสลบ ยังมีให้เห็นในแถบอีสานบ้านเรา ทั้งที่ จ.หนองคาย, จ.เลย, จ.อุดรธานี, จ.สกลนคร, จ.นครพนม และ จ. มุกดาหาร ไม่เพียงเป็นสัญลักษณ์ความสุขในงานมงคลของชาวลาวเท่านั้น แต่ในช่วงเวลาสั้นๆ เพียงไม่กี่นาที ยังทำให้ได้เห็นภาพการให้เกียรติกัน และท่าทีถ้อยอาศัย ซึ่งล้วนเป็นอุปนิสัยที่สะท้อนผ่านวัฒนธรรมของชาวลาว